RATOVANJE SARMATA - SPOJ LAKE I TEŠKE KONJICE
Sarmati su bili podeljeni u veći broj plemena koja nisu uvek bila u međusobno dobrosusedskim odnosima, već su često ratovala jedna sa drugim. Na čelu plemena u doba rata (što je bilo gotovo konstantno) bio je poglavica, vojni zapovednik ili omanji kralj koji bi uspeo da ujedini nekoliko plemena pod svojom vlašću. Vojni savezi među sarmatskim plemenima su bili relativno česti, naročito radi oslabljivanja i potčinjavanja nekog spoljnog neprijatelja i stranog naroda. Takve vojne saveze su na primer često obrazovali Jazigi i Roksolani, jedni od poznatijih sarmatskih plemena.
Ratnički karakter sarmatskog naroda može se videti u njihovoj neobičnoj religiji. Naime, kada bi sklapali saveze sarmatske vođe bi zarile dugačak bojni mač u zemlju, i nad njim se zaklinjali. Mač kao sveti amblem je redak slučaj u istoriji da je oružje služilo kao verska relikvija i politički simbol istovremeno. Neki grčki izvori su pored toga navodili da Sarmati praktikuju žrtvovanje ljudi, naročito ratnih zarobljenika, ali to nije dokazano. Verovatnija sudbina ratnih zarobljenika među stepskim nomadima bilo je njihova asimilacija u društvo.
Sarmati su od pamtiveka bili nomadi koji su živeli gotovo isključivo od lova, pljačke i rata, pa se danas mogu zamisliti kao neki kopneni “pirati”. Njihove mete vojnih i pljačkaških pohoda bili su sedalački narodi istočne Evrope. Nomadi su pri ovim pohodima u velikoj meri koristili snagu i brzinu svojih konja, na čijim leđima su bili veoma vešti i opasni borci. Sa konja su bacali džilite i strele iz kompozitnih lukova, ali su takođe koristili i omče-lasoe da hvataju plen i neprijatelja.
Sarmatske žene su uživale podjednaki stepen slobode i uvažavanja u sarmatskom društvu kao i muškarci, a moderna arheologija je na osnovu iskopina dokazala da su se sarmatske žene zaista bavile lovom i ratovanjem, iako naravno u manjoj meri nego muškarci, i samo do izvesne životne dobi. Nakon toga bi se okrenule odgajanju potomaka.
Kao i njihovi srodnici Skiti, Sarmati su uznemiravali svoje sedalačke susede kao strelci na konjima, protiv kojih nije bilo odgovarajuće odbrane osim suprostavljanja lakom konjicom koja bi mogla da stigne sarmatske ratnike. Kako većina drugih naroda nije bila ni približno dorasla Sarmatima u veštini jahanja i borbi sa konja, mnogi od njih, poput Dačana, Germana, Kelta i drugih, vekovima su patili od napada nomada sa istoka.
Pored strelaca na konjima Sarmati su međutim koristili još jedan tip konjice - tešku konjicu - da napadnu protivnike, što se nije često viđalo čak ni kod njihovih srodnika Skita. Pretpostavlja se ustvari da su upravo vekovni ratovi među samim nomadima (u ovom slučaju između Sarmata i Skita) naterali Sarmate da razviju i tešku konjicu kako bi savladali podjednako dobre lake konjanike među Skitima. Taktika je bila da se prvo napadne strelcima na konjima, a ako bi protivnik odgovorio lakom konjicom da se ona uništi iznenadnim jurišom teško oklopljenih konjanika.
Sarmatski konjanici bili su veoma dobro opremljeni. Za razliku od strelaca na konjima sarmatski teški konjanici bili su oklopljeni od nogu do vrata. Uglavnom su koristili ljuskasti tip oklopa, i to napravljen od štavljene konjske kože, koja je bila veoma tvrda i neprobojna. Takav oklop je naravno bio slabiji od metalnog, ali je bio dosta lakši i omogućavao efikasno manevrisanje uzdama i konjem, i kopljem u drugoj ruci. Kožni ljuskati oklop pored toga je izgleda sasvim dobro zaustavljao strele iz kompozitnih lukova, pa bi teški konjanici uglavnom uspevali da neozleđeni stignu da oružjem iz ruke napadnu protivnika.
Pored oklopa, na glavi su nosili kupaste šlemove. Takvi šlemovi su ostali kasnije poznati pod nazivom spangenhelm, i koristili su ih Rimljani, germanska plemena, kao i Persijanci, sve pod uticajem nomadskih ratnika. Od oružja su nosili dugačka koplja za probadanje, kompozitne lukove, omče i pravostrane mačeve i bodeže sa jabučicama u obliku prstena.
Sarmatski ratnici često su tokom istorije bili saveznici ali i protivnici grčkim gradovima-državama na obali Crnog mora. Pored toga dosta su služili u vojskama Kraljevine Ponta, državi Parćana i drugim državama Kavkaza i centralne Azije. Rimski i sarmatski vojnici sreli su se prvi put 16. godine p.n.e.. Tada su sarmatski pljačkaši prešli Dunav ali ih je odatle oterao rimski guverner Makedonije.
50 godine nove ere sarmatski konjanici borili su se na strani Rima protiv prve od mnogih germanskih najezdi, pri čemu je njihova teška konjica bila odlučujuća da se savladaju varvarske horde sa severa Evrope. Upravo su tada bogatiji germanski ratnici počeli da se opremaju kao čuveni stepski ratnici sa istoka Evrope. Njihovu opremu i način ratovanja počinje sve više da oponaša i Rimsko carstvo koje je moralo da se suoči sa sve većim i brojnijim izazovima.
