NOŽ RAZVEDČIKA, SOVJETSKI BOJNI NOŽ IZ DRUGOG SVETSKOG RATA (NR-40)
NR-40 je bio fabrički naziv za sovjetski bojni nož koji je prvi put napravljen 1940. god, u osvit Drugog svetskog rata (Velikog ili otadžbinskog rata kako su ga zvali Rusi) da bi njegova primena praktično zadržana sve do današnjih dana kroz brojne savremenije varijante, kopije i poboljšanja ovog noža. Nadimak odnosno popularni naziv ovog oružja bio je nož razvedčika, što je značilo nož izviđača, izviđački nož.
NR-40 je imao sečivo dužine 152 mm, sa isečenim vrhom, jakim korenom, crnom drvenom drškom i štitnikom u obliku latiničnog slova S. Ovo slovo “S” odnosno metal štitnika je savijalo se ka posečnoj (donjoj) ivici oštrice jer je to bilo zgodnije kada se nož hvatao sa sečivom prema sebi, što je bio način koji su ruski izviđači držali sečivo pri šunjanju.
Istorija sovjetskog bojnog noža povezana je sa tradicionalnim sečivima žitelja krajnjeg severa Evrope, Fincima i Laponcima (pripadavši Sovj. savezu u to vreme), koji su koristili male noževe zvane puukko, za obradu drveta, lov, ribolov i dranje kože životinja. Finski puko noževi postali su veoma popularni među kriminalcima gradova tadašnjg Ruskog carstva, a lokalni majstori i kovači prilagodili su ovaj finski priručni nožić za ulične borbe.
Rusi su finski nož produžili, promenili oblik vrška (isečeni vršak sa gornje strane) i pridodali mu masivni štitnik. Dobijeno oružje koje je i dalje nosilo naziv “finski nož” ili “finka” bio je veoma opasno oružje a zbog proširenosti među kriminalcima Rusije postalo je zabranjeno u 30-im godinama 20. Veka, baš kao što je bila sudbina noža skakavca na zapadu.
Na taj način dobijeno je istoevropsko oružje koje je vrlo ličilo na zapadnjački bouvi nož i njegove kasnije iteracije, kopije, varijante i imitacije. I baš kao što je bouvi nož korišćen kao model za izradu savremenih britanskih, američkih, australijskih i drugih vojnih noževa, tako je i "finski nož" (takođe u originalu lovački nož) postao model za ruske vojne noževe.
Kada je izbio Drugi svetski rat Rusi su shvatili da njihova narodna armija nema adekvatan bojni nož na raspolaganju. Zbog toga su Sovjeti, žmureći na kriminalno poreklo “finskog noža” prihvatili ovaj prototip za modeliranje sopstvenog vojnog noža koji je dobio fabričku oznaku NR-40.
NR-40 je u najvećem broju proizvodila fabrika ZIK, u mestu Zlatoust na Uralima. Kada je ova oblast Rusije dobila svoju dobrovoljačku diviziju 1943. Godine svi njegovi pripadnici dobili su specijalne verzije NR-40 noža koje su prozvane “crni nož”. Nemci su zbog toga ovaj vojni odred Rusa prozvali “Odred crnih noževa” (Švarcmeser pancer divizion) po čemu je i ostao upamćen u istoriji.
NR-40 se naravno više ne proizvodi masovno niti ga koristi Ruska armija, ali savremene varijante ruskih vojnih noževa zadržavaju gotovo sve glavne konstruktivne i funkcionalne karakteristike razvedčik noža - finskog noža, a fabrika u Zlatoustu i dalje proizvodi replike starih NR-40 noževa, naravno u ograničenom broju, za kolekcionare. Nož istovetnih dimenzija kao i stari NR-40 bio zakonski klasifikovan kao hladno oružje pa bi njegova prodaja bila zabranjena. Da bi ovo zaobišli, proizvođači replika prave savremene noževe sa tanjim profilima ili bez štitnika.
