FRANCI - GERMANSKI NASTAVLJAČI IDEJE ZAPADNOG RIMSKOG CARSTVA
Franci su bili skup većeg broja germanskih naroda i plemena čija je postojbina bila u zemljama oko donjeg i srednjeg toka Rajne. Franci su u periodu Velikih seoba naroda, pod pritiskom kretanja drugih, naselili veći deo Galije i tamo kasnije osnovali kraljevstvo (a zatim i carstvo Karla Velikog) koje je vladalo zapadnom i centralnom Evropom tokom čitavog Srednjeg veka.
U najstarije zabeleženo doba franačke istorije, ovaj narod je bio tek jedan od mnogih germanskih i varvarskih naroda koji je napadao i pljačkao teritoriju Rimskog carstva. Mnogi od Franaka su međutim počeli da služe Rimu kao zaštitnici granica, a Rim im je zauzvrat dozvolio naseljavanje oblasti pod nominalnom rimskom upravom. Tako su salijski Franci (severozapadna grana ovog naroda) već u 3. veku naselili zemlje na današnjem severu Francuske, u Belgiji i Holandiji.
Kraljevina salijskih Franaka priznata je od strane Rima 357. godine. Oni su postali moćan saveznik Rima, dajući brojne vojne generale, prihvatajući latinski jezik, dobijajući pravo na postavljanje senatora i generalno brzo se uklapajući u rimsko društvo i kulturu.
Kada je palo Zapadno rimsko carstvo Franačka plemena ujedinila su se pod vladajućom dinastijom Merovinga koji su završili sa osvajanjem čitave Galije u 6. veku. Ova franačka država, uspostavivši svoju vlast nad velikim delom Zapadne Evrope do kraja 8. Veka, razvila se u carstvo Karla Velikog. Karlo Veliki je krunisan kao car Svetog rimskog carstva, a on je priznat kao legitimni naslednik careva Zapadnog rimskog carstva.
Sam naziv “Franak” odnosno “Franci” bio je socio-političkog porekla a ne etničkog. Tako su naime Rimljani nazivali sve slobodne i “hrabre” (odnosno vojno sposobne) stanovnike Galije i zemalja oko Rajne. Ako tražimo etničko poreklo, najtačnije bi bilo reći da su Franci bili etnička mešavina Germana (Sveva) i starih Kelta. U Srednjem veku naziv “franak” korišćen je na istoku kao sinonim za Zapadnjaka, Evropljanina, jer su Franci vladali svim zemljama na zapadu, pa je tako ova reč dugo vekova i kasnije među Arapima i Turcima služila kao zamena za Evropljane.
Ujedinjena Franačka država nastala je spajanjem više manjih u jednu čvrstu upravo sa centrom u današnjoj Belgiji. Tako je jedan franački kralj Hilderik I pobedio svog rivala Egidijusa 463. godine i ujedinio brojna plemena. Hilderikov sin Klovis dodatno je potčinio preostale slobodne Franke ali i zaratio protiv Rima. Prestonica Franaka se vremenom spuštala južnije pa se u ovo doba seli u Pariz.
U vreme Hlodoveha I je već ojačala i kraljevina Vizogota u južnom delu Galije. Odlučujuća bitka između ove dve regionalne sile odigrala se kod Vujea 507. godine. Hlodoveh I je obrazovao savezništvo sa vizantijskim carom, i ugovoreno je da obojica napadnu Gote istovremeno. Hlodoveh je lično ubio Alariha, vođu Vizigota, a poraženo germansko pleme moralo je da se seli dalje ka Iberiji. Hlodoveh je postao kralj čitave Galije i ujedinjenih Franaka 509. godine kada je osvojen Keln koji su držali preostali nezavisni delovi Franaka.
Germanski narodi, uključujući ona plemena i narode oko ušća reke Rajne koji su dobili naziv “Franci” služili su u vojskama Rimskog carstva još od doba Julija Cezara. Kada je rimska uprava u Galiji ukinuta formiraju se vremenom brojne germanske “države” koje će Rim ako je priznavati ono bar tolerisati. Vladari tih germanskih državica u Galiji i dalje su nominalno bili rimski vojnici, mnogi i sa činovima generala, što je bio svojevrsni paradoks.
Franci su veoma brzo od Rimljana preuzeli vojnu organizaciju, opremanje i uređenje, pa tako u istoriji nailazimo na “franačke legije” u 6. Veku, vek nakon raspada Zapadnog rimskog carstva. Pre masovnijeg naseljavanja Galije Franci su se borili na isti način kao i druga varvarska germanska plemena - u neuređenoj masi boraca koja bi jurišala na neprijatelja. Stvaranjem Merovinške države Franaka ovi prilagođavaju germanske običaje rimskoj organizaciji vojske i uvode brojne taktične i strateške inovacije.
Osnovu franačke vojske činila je pešadija, iako su održavani i manji odredi konjice. Pešaci, za razliku od vojnika drugih naroda i država, nisu nosili koplja. Franački ratnici bili su naoružani mačem i štitom, i sa nekoliko sekira za bacanje (franciskama). Jedino su konjanici nosili dugačka koplja, ali bi u jeku borbe često ostavljali ovo oružje i silazili sa konja da se bore svojim mačevima.
Pri napadu na neprijatelja Franci su koristili jednu specifičnu taktiku po kojoj su ostali upamćeni u istoriji. Naime, kada bi stigli na tridesetak metara od redova protivničke vojske Franci su u trku izbacivali svoje veoma oštre i ubojite sekirice, nadajući se da će na taj način dovoljno oslabiti protivnike, razbiti njihove štitove, i onesposobiti veći broj boraca iz prvih redova, tako da njihov početni juriš ostvari što bolji početni efekat.
Franci nisu koristili ozbiljnije tipove oklopa za telo; nije poznato da su nosili verižne oklope niti štitnike za noge, a većina fran. ratnika takođe nije nosila šlemove. Kao i kod ostalih Germana, nije bio redak slučaj da ratnik u boj krene praktično golih grudi i leđa, što je izgleda bio dokaz njegove neustrašivosti. Osim toga, Franci nisu koristili lukove i strele, pa je njihovo ratovanje bilo prilično prosto - krenuti u juriš, izbaciti sekire, napasti protivnika mačem. Franci su međutim bili poznati kao veoma žestoki i opasni borci sa mačevima i bodežima, pa su iz bojeva često izlazili kao pobednici, što istorija potvrđuje.
Ispod franačkog kralja u njegovoj vojnoj hijerarhiji stajali su leudi, njegovi zakleti vazali, koji su pripadali visokom plemstvu. Kralj je održavao elitni odred telohranitelja koji se zvao truste (očigledno povezano sa današnjom eng. reči trust - poverenje). U doba vladarske dinastije Merovinga Franci pored svoje plemenske vojske uzimaju u službu i veliki broj plaćenika iz redova drugih germanskih naroda - Sasa, Alemana, Turinga i Tajfala, ali i iz redova konjaničkih naroda, kao što su to bili Alani i drugi Sarmati, jer sami nisu bili vešti konjanici.
Vazalni
sistem Franačke države i vojske postaće kasnije jedan od osnova razvoja Feudalizma u Evropi Srednjeg veka. Merovinška vojska vremenom postaje sve bolje opremljena i organizovana, pa tako franački vojnici iz ovog razvijenijeg perioda ne mogu se više razlikovati od elitnih vojnika drugih evropskih rano-srednjevekovnih država i naroda. Tada se već primećuje primena veriga, šlemova, različitih tipova koplja, mačeva, lukova i strela, kao i sve značajnija veština odgoja ratnih konja.
Alanski način ratovanja na konjima koji su Franci usvojili doveo je do obrazovanja prvih “konjaničkih bratstava” koji će poslužiti kao uzor stvaranju institucije i ideala “viteza” i “viteštva”.
