KORINTSKI ŠLEM
Korintski šlem je naziv za jedan istorijski vanredno značajan tip šlema, znači zaštitne opreme za glavu ratnika koji jeastao u staroj Grčkoj, i to u Klasičnom dobu razvoja, a koji je poslužio kao uzor brojnim kasnijim vrstama i tipovima šlemova, i to čak do perioda Renesanse. Njega danas gotovo nerazdvojivo povezujemo sa strašnim i postojanim spartanskim ratnicima, sa kraljem Leonidom i njegovom čuvenom tristotinom vojnika koji su zaustavili nadmoćnu Persijsku vojsku kod Termopila.
Korintski šlem je pravljen od bronze; u prvim vekovima i starijim varijantima korintskog šlema ovaj nije pokrivao čitavu glavu i vrat već je bio relativno plitak, dok su kasnije varijante bile dublje u pokrivale deo potiljka i vrata ratnika. Ono naravno što se najlakše uočava kod korintskog šlema i ono što mu daje takav izuzetan zastrašujući izgled jeste prorez za oči i usta, zbog kojih ratnici sa šlemovima liče na neljudska stvorenja. Kao i drugi šlemovi iz ovog doba i geografske oblasti, korint se nosio sa raskošnom perjanicom na vrhu koja je po boji i smeru postavljanja ukazivala na tip vojne jedinice i čin vojnika u vojsci.
Kalota korintskog šlema bila je okrugla odnosno poluloptasta i po njoj se najviše može zaključiti da je korintski šlem konstrukcijski i formološki nastao od starijeg dorsko-ilirskog šlema koji je bio veoma napredan tip zaštite za glavu u Gvozdenom dobu Balkana i Egeja. Korintski šlem je za razliku od ilirsko-dorskog imao nazal - nosni štitnik, kao i znazno zatvoreniji donji obod. Stariji podtipovi korinta imali su glatku jednobraznu kalotu dok mlađi podtipovi zadobijaju usek odnosno obod koji je odvajao gornji deo kalote od segmenta za čelo i lice.
Kada nije bio u samoj borbi, grčki hoplit bi ovaj šlem nosio uzdignutog iznad čela, kako mu ovaj ne bi ometao vid i sluh, i kako se ne bi nepotrebno znojio, što su inače bile i tri najveće mane ovog tipa šlema, one iste mane koje će i dovesti do relativno brzoh napuštanja korintskog šlema u korist naprednijih grčkih tipova.
Međutim, uzdignuti položaj korintskog šlema na glavama ratnika doveo je do pojave niza posebnih varijanti u Italiji, kod kojih su prorezi za oči i usta bili gotovo zatvoreni, pošto se šlem više nije ni prevlačio preko lica, već se nosio u obliku bojne kape. Iako je klasični korintski šlem izbačen iz primene u korist otvorenijih grčkih tipova šlema, italo-korintski, etrursko-korintski ili apulo-korintski šlem ostao je u primeni sve do 1. veka nove ere, i njega su između ostalih koristiti i vojnici Rimskog carstva.
Po arheološkim i likovnim dokazima korintski šlem je bio najpopularniji tip šlema u starijem periodu Klasike, dok je kasnije zamenjen otvorenijim tračkim, halkidskim i atičkim šlemovima koji su bili jeftiniji za izradu i nisu ometali čulo vida i sluha u toj meri. Tokom vremena iskopani su brojni komadi korintskog šlema na različitim mestima Grčke i Balkana generalno, kao i u Italiji i Iberiji i Maloj Aziji. Takođe, korintski šlem je bio preovlađujući oblik šlema za glave ratnika u jednom dužem periodu grčkog likovnog izraza.
Već smo rekli da se po obliku kalote odnosno vrha šlema može zaključiti lako da je korintski šlem nastao od starijeg dorsko-ilirskog šlema koji je dosta korišćen u oblasti južnog Balkana odakle su poticala dorska plemena koja su naselila Peloponez. Dorsko-ilirski šlem takođe je bio zaštitna oprema teško opremljenih elitnih ratnika pešaka, iako se ovi možda još uvek nisu borili u gustim formacijama hoplita, kako će to biti slučaj u periodu Klasike. Dorski šlem je vremenom postajao sve zatvoreniji jer su se javljale brojne povrede po glavi i licu ratnika, dok na kraju nije zadobio karakterističan “preteći” izgled sa prorezima za oči i usta.
Korintski šlem je prikazan na neuporedivo više skulptura i slika od bilo kod drugog šlema; čini se da je razlog tome taj što su ga stari Grci povezivali sa slavnom prošlošću i ratničkom slavom hoplita. Od Grka su korintski šlem u umetnosti preuzeli i Rimljani, iako ga sami nisu toliko mnogo koristili, barem ne izvorni klasični oblik korinta. Što se tiče pisanih dokaza, Herodot spominje korintski šlem u svojim delima kada piše o ratobornim plemenima u maloj Aziji i Africi, koja su koristila klasičnu opremu grčkih hoplita.
Što se njegove funkcije tiče, korintski šlem je bio jedan od glavnih komada opreme teških pešaka kopljonoša, hoplita, koji su se borili na nogama i sa štitovima i dugim kopljima u rukama. On je odlično štitio glavu, lice i vrat ratnika, pa su fatalne rane obično nanošene u predelu stomaka, grudi i prepona. Takva odlična zaštita međutim dolazila je na račun smenjene mogućnosti ratnika da vidi i čuje dešavanja oko sebe, što u pravim hoplitskim bitkama ponekad i nije bilo toliko bitno jer je sam način ovakve borbe nametao ratniku da gleda samo ispred sebe i svojim oružjem gura i probada protivnika direktno ispred sebe, ne obazirući se mnogo na bokove.
