STAROGRČKI OKLOPI U KLASIČNOM DOBU
Grci su prsne oklope zvali toraksima, dok je latinska reč za isti deo zaštitne opreme bio kuiras. Grčki vojnici nosili su lake tipove oklopa u starijim vekovima Gvozdenog i Klasičnog doba, kako bi bili što pokretljiviji i brži na bojištu tokom bitke. Osnovni elementi grčkih oklopa, nezavisno od tipa i načina izrade, bili su prednji prsnik, leđna ploča, štitnici za ramena, za podlaktice i kostobrani za noge. Najveći deo grčkih oklopa pravljen je od bronze ili od mesinga, jer su to lako obradive legure, dok je gvožđe ušlo u ovu specifičnu primenu tek od 5. veka nadalje.
U Gvozdenom dobu Grčke koje smo nazvali Mračnim vekom, opisali smo zvonasti tip metalnog prsnika za telo koji se vremenom razvijao u tzv. mišićavi ili muskularni tip prsnika, koji je imitirao idealno fizički građeno muško telo. Mišićavi prsnik bio je čest komad zaštitne opreme ratnika u svim razvijenim mediteranskim civilizacijama tog doba, uključujući Etrurce, Kartaginjane, Kelte, Iberijce i Rimljane, pored Grka. Mišičavi oklopi odavali su utisak fizički snažnih ratnika pa je verovatno funkcija šara bila ne samo funkcionalna već i da izazove divljenje i strah među protivnicima.
Debljina ovakvog metalnog oklopa bila je manja od centimetra, što je obezbeđivalo dovoljni stepen zaštite tela, a da pri tome oklop nije bio preterano težak i nezgodan za nošenje. Naravno, zbog toga se (sasvim često) dešavalo da jače naoružanje probije ovakav oklop i rani ili ubije vojnika koji ga nosi. Druga mana metalnog prsnika bila je ta što je ostavljao nezaštićen deo donjeg stomaka i prepona, što se kod nekih vojski i u drugim kulturama (recimo kod Tračana i Etruraca) rešavalo dodavanjem metalne “suknjice” ili kožnih pteriga.
Iako je mišićavi prsnik nudio veoma dobar stepen zaštite on je bio veoma težak za nošenje, a takođe i prilično skup, pa ga nisu nosile šire mase ratništva. Njegova glavna svrha bila je da impresionira, pa je verovatno bio rezervisan za vojne parade i za generale. Mišićavi prsnik je čest prikaz u grčkoj i rimskoj umetnosti, i on se prikazivao na generalima, carevima, i bogovima.
Prsnici su liveni u dva komada, prednje odnosno prsne i leđne ploče. Ove metalne ploče su zatim čekićane u odgovarajući oblik. Težina im je bila oko 15 kg. Najveći broj grčkih primeraka metalnih prsnika pronađen je iz V veka p.n.e. a često je prikazivan na atičkoj grnčariji sa crvenim figurama, od 6. do 3. veka p.n.e.
Od V veka p.n.e. nadalje mišićavi prsnik postaje kraći, pokriva sve manji deo stomaka, i sve je usečeniji u struku. Nošen je preko bojne tunike, klamisa. U grobnici kod Vergine pronađen je gvozdeni mišićavi prsnik ukrašen ubačenim komadićima zlata.
Etrurski mišićavi prsnici nisu imali štitnike za ramena kao grčki primerci. Grčki prsnici su takođe imali najdetaljnije linije ljudskih mišića za razliku od samnitskih i oskanskih koji su tek pokazivali spoljašnje konture trbušnih mišića i grudi. Mnogi primerci pronađeni su u grobnicama u Kampanji, Etruriji i drugim mestima Italije.
