BALEARSKI PRAĆKAŠI
Teritorija koju su Iberijska plemena naselila u Bronzanom i Gvozdenom dobu obuhvatala je i Balearska ostrva, odnosno Majorku, Minorku, Ibicu i Formenteru, pa su Baleari pripadali Iberijskoj civilizaciji i etnosu. Praćka je igrala veoma značajnu ulogu u istoriji Balearskih ostrva. Nemoguće je opisati ratnike Baleara bez spominjanja njihovih praćkaša. U stvari, praćka je u toj meri bila značajna kao oružje da i sama reč “Baleari” znači bukvalno “Vešt bacač” ili “Majstor bacanja”, odnosno praćkaš. Dakle, Baleari su od davnina bili ostrva praćkaša. Najstarija naselja otkrivena na Majorci potiču čak iz 4. milenijuma p.n.e.
Žitelji Baleara upoznavali su se sa veštinom praćkanja još od malih nogu. Korišćenje praćke poticalo je verovatno od stočarske tradicije uzgajanja sitne stoke na krševitim predelima Baleara. Govorilo se da majke na Balearima nisu dozvoljavale svojim sinovima da jedu sve dok ne obore hleb sa zida ili stene udaljene po nekoliko desetina i stotina metara. Ta veština je bila veoma cenjena kako na ostrvima, tako i u poznatom civilizovanom svetu Mediterana, ponajviše od strane Grka i Rimljana.
Njihova upotrebljivost u ratovima, izvanredna veština i efikasnost u korišćenju praćke da bi se desetkovali redovi neprijatelja načinili su Balearske praćkaše najčuvenijim na svetu. Pored više različitih praćki Balearski ratnici nosili su sa sobom često i manje okrugle štitove, baš kao i drugi lako opremljeni ratnici Iberije, a ponekad i kratke iberijske bodeže, ako su mogli da ga priušte.
Današnji stručnjaci procenjuju da projektil koji se ispali iz praćke postiže brzinu i preko 100 km/h, ili oko 30 m/s. Rimski istoričari su navodili da su praćke bile efikasnije od strela protiv teže oklopljenih protivnika jer kamen iz praćke nije morao da probije oklop kako bi napravio ozledu ili doveo do smrti ranjenog. Šlem takođe nije bio gotovo nikakva zaštita od praćke jer je pogodak u gladu dovodio do teškog potresa mozga, unutrašnjeg krvarenja a neretko i do trenutne smrti. U slučaju da protivnici nisu nosili oklope projektil je probijao kožu i ozleđivao unutrašnje organe što je sa svoje strane takođe veoma često dovodilo do smrti.
Kako je Iberija vrlo brzo potpala pod uticaj jačih sila, Kartaginjani i Rimljani su neprekidno kroz istoriju zahtevali da ratnici Baleara učestvuju u njihovim vojskama, kako u građanskim ratovima, tako i u ratovima za osvajanje veoa dalekih teritorija, kao što su zemlje u Africi ili na severozapadu Evrope (Balearski praćkaši su se naročito istakli u ratovima Rimljana protiv Gala). Balearske praćke pravljene su od ljudske i životinjske dlake, kao i od životinjskih žila i kožnih traka. Kao odrasli ratnici, Balearski praćkaši nosili su sve vreme tri različite praćke, kako bi mogli da gađaju na različitim daljinama.
Balearski praćkaši koristili su projektile u vidu fino oblikovanog kamenja kao i olovne kugle. Praćkaši su bili organizovani u gušće grupacije koje su istovremeno ispaljivale salve projektila na neprijatelja. Kamen izbačen iz balearske praćke probijao je oklop i lomio kosti, zbog čega su u to doba praćkaši bili ubojitiji od strelaca, ako ne i precizniji. Balearci su zbog toga bili veoma cenjeni kao plaćenička vojska. Zanimljivo je izdvojiti iz istorijskih podataka detalj da su Balearci najčešće svoju platu zahtevali u ženama, a ne u vinu i zlatu!
406. godine p.n.e. pet stotina Balearaca pošlo je sa Kartaginjanima na Siciliju da se kazne Agrigenti. 378. godine pokazali su se kao presudni element u borbi Kartaginjana protiv tiranta iz Sirakuze. 311. godine čak hiljadu Balearaca borilo se na strani Hamilkara (takođe Kartaginska vojska) protiv Grka. 276. godine p.n.e. Balearski praćkaši služili su u vojsci Kartaginjana na Siciliiji protiv Pira iz Epira, prisilivši ga pritom da napusti to ostrvo.
