IBERIJSKI ŠTITOVI
IBERIJSKI PROTOSKUTUMI - Svi iberijski pešaci, laki i teški bez razlike, su u boju bili zaštićeni nekim tipom štita, koji je u principu ličio i delio karakteristike sa štitovima drugih evropskih naroda, poput Kelta, Italika i Ilira. Tako se još u najstarije doba javlja jedna vrsta preteče skutuma, odnosno dugačkog ovalnog štita istog oblika kao i keltski, i vrlo slični italskim i etrurskim proto-skutumima, čije je poreklo izgleda još iz Bronzanog doba i Kulture polje sa urnama.
Iberijski ovalni štitovi su se delimično izdvajali po tome što su pravljeni sa leptirastim umboima, koje smo viđali i u Italiji Gvozdenog doba, ali su u Iberiji ipak bili preovlađujući .Leptirasti umbo odnosno centralno metalno ojačanje sa polusferičnim pupkom, mogao je biti proširen sve do oboda štita, ili se zadržavajući negde do polovine širine štita.
Ovakve dugačke telesne štitove su u Bronzano i starije Gvozdeno doba koristili i laki i teški pešaci, dok kasnije oni ostaju samo kao oprema teških pešaka, dok jurišnici i čarkaši nose lake okrugle štitove - caetre.
CAETRA - OKRUGLI IBERIJSKI ŠTIT - Laki pešaci su međutim koristili originalno iberijski oblik štita - mali okrugli štit koji se zvao caetra, a koji se može zamisliti kao srednjevekovni bakler. Takav štit je bio blago konveksan, a njegova prednja strana ukrašena slikama. Štit je imao metalni pupak a sa zadnje strane metalni držač.
Caetra je ustvari španska reč za štit, u opštem smislu, pa iberijsku caetru treba razlikovati od renesansnog okruglog štita Konkvistadora. Caetra je dakle bila okrugla, manjih dimenzija, oko 50 cm u prečniku. Pravila se od drveta prekrivenog kožom i filcom. Njih su najviše koristili laki pešaci, jurišnici i čarkaši, koji su dosta primenjivali gerilske taktike ratovanja, pa je lakoća i jednostavnost štita bila glavni uslov.
Poreklo caetre se može naći još u Bronzanom dobu, i to u jugozapadnom delu Iberijskog poluostrva, među Lusitanima i Turdetanima. Na najstarijim likovnim prikazima okrugli štitovi Iberijaca ukrašavani su koncentričnim kružićima. Pored drvene osnove caetra je ponekad izrađivana u celosti od kože. U tom slučaju su se više komada kožnih diskova lepili, a zatim se cela konstrukcija pritiskala kako bi se dobila što čvršća konstrukcija, sa konvavnim profilom. Od v veka p.n.e. međutim kožne caetre se u potpunosti izbacuju iz primene jer su bile previše lagane i džiliti su ih lako probijali. Tada se uvode caetre sa tvrđom drvenom osnovom.
Caetra se koristila veoma zgodno u kombinaciji sa falkatom, zakrivljenim iberijskim mačem. Iberijski laki pešaci bili su čuveni po svojoj veštini i brzini u mačevanju, to jest u specifičnom stilu borbe mačem i manjim štitom. Kada se štit caetra nije koristio on je visio preko levog ramena pomoću kaiša štiteći tako leđa.
Nije otkriveno mnogo autentičnih primeraka caetre na arheološkim lokacijama Iberijskih kultura, jer su drvo i koža lako propadljivi materijali. Postojao je međutim i običaj spaljivanja opreme palog ratnika, pa su i na taj način uništavani primerci iberijskih štitova.
