ASIRSKE OPSADNE SPRAVE
Tokom vladavine Ašurnasirpala II, u 8. veku p.n.e. Asirija je vršila veliki broj osvajačkih ratova u kojima su provaljeni i uništeni brojni gradovi i utvrde protivniika, ponajviše u Siriji. Asirska vojska je koristila različite opsadne sprave, ponajviše klasične ovnove za probijanje utvrda i opsadne tornjeve, ali i njihove zanimljive kombinacije i konstruktivne spojeve. Na asirskim reljefima se često mogu videti opsadni tornjevi sa ovnovima u donjem delu konstrukcije iako su u realnosti to mogle biti dve odvojene mašine, postavljene jedna pored druge.
Na prvoj slici iznad vidimo upravo ovakvu kombinaciju malog tornja i ovna. Mali toranj je bio mašina na šest točka, sa ukupnom dužinom/širinom podnožja od oko desetak metara, sa visinom do 15 metara. Ovan je visio sa jakog konopca koji je bio na unutrašnju konstrukciju ispod masivne gvozdene kupole. Iako ovde koristimo izraz “ovan za probijanje” on je neprecizan jer su Asirci češće koristili široka sečiva za probijanje zidina koja su se uglavljivala između pojedinačnih kamenih blokova i tako rušila segment zida. Ovakvu mašinu ćemo zgodno nazvati “sekač zidina”.
Iza ove kombinacije malog tornja i sekača vidimo klasični veliki opsadni toranj Asiraca. Ovakve velike konstrukcije omogućavale su velikom broju strelaca da imaju bolji položaj za gađanje, kao i dobru zaštitu od protivničkih strelaca i njihovih projektila. Na ovoj slici prikazan je i visoko rangirani asirski plemić ili zapovednik, moguće čak i sam car Ašurnasirpal (figura u crvenoj tunici sa dvokupastim šlemom) u pratnji svoje svite i pomoćnika—štitonoša.
Preostale vojne jedinice Asiraca koje su pratile napredovanje opsadnih sprava bile su pomoćni strelci čija je vojna oprema jednostavnija od opreme carskih strelaca. Značajan detalj sa slike jesu i nazubljena utvrđenja, koja su bila tipična karakteristika vojne arhitekture Bliskog istoka u doba Novoasirskog carstva. Takve zidine omogućavale su zaštitu velikom broju strelaca-branioca.
Čini se da su opsadne sprave za probijanje zidina jedno od većih doprinosa Asirije opsadnom ratovanju i vojnoj tehnologiji uopšte. Iako asirske sprave za probijanje nisu ličile na tešku mašineriju koju su kasnije koristili Grci i naročito Rimljani, one su bez obzira na to dobro služile svojoj svrsi. Asirski probijač, koji smo ovde nazvali sekačem zidina, sastojao se od drvenog okvira nalik oklopnim kolima, na četiri ili šest točka. Na vrhu je ovakva konstrukcija nosila omanji toranj ili kupolu za smeštaj strelaca koji su pružali podršku u nesmetanom kretanju i dejstvu sprave.
Kada bi sekač zidina prišao dovoljno blizu do svoje mete primenjivalo se njegovo glavno oružje—veliko koplje ili široko sečivo kojim su se drobili i sekli komadi zidova. Iako bi ovo naravno bilo teško izvodljivo protiv zidina od čvrstog kamena moramo imati na umu da su u doba Novoasirskog carstva utvrde uglavnom zidane od kombinacije blata i sitnijeg kamenja. Čak i kada bi bile u potpunosti suve ovakve konstrukcije bile su dobra meta za sekače zidina.
Zidine gradova i utvrđenja su naravno vremenom postajala sve kvalitetnija, deblja i čvršća, pa su Asirci odgovarali na to izgradnjom sve većih mašina, sa većim sečivima. Na kraju su pravljenje opsadne sprave kojima su teško mogle da odole i čvrste kamene strukture. Veće opsadne sprave sa tornjevima primale su veći broj strelaca. Da bi se zaštitili od protivničkih projektila opsadne sprave su prekrivane sirovim kožama. Ove kože su s vremena na vreme zalivane vodom kako bi se teže palile.
Asirske vojske bile su obilno snabdevene spravama za probijanje neprijateljskih zidina pa se neizbežno javio i veći broj različitih varijanti osnovnog dizajna. Nekad su u jednoj opsadi korišćene sprave samo jednog tipa, a nekada više tipa istovremeno. Takođe, bio je različit i njihov raspored i vreme primene na terenu.
Osnovni oblik probijača zidina bio je u vidu proste pokretne konstrukcije na točkovima, sa šiljastim probijačem u vidu velikog koplja. To je stariji tip asirske probojne sprave. Nešto mlađi tip probojne sprave, koji je najviše korišćen u poslednjim vekovima carstva imao je vrh probijača/sekača u obliku ašova ili lopate.
Svi ovi različiti tipovi probijača imali su sličan okvir, napravljen najčešće od drveta, ali nekad ojačan i metalnim ramovima, i prekriven kožama. Takođe, razlika je mogla da se odnosi i na to da li je konstrukcija imala točkove ili ne. Ponekad se jednostavno opsadna sprava gurala na valjkovima do mesta primene i tu ostavljala da fiksno stoji. Broj točkova kod mobilnih platformi je u starije doba iznosio šest a u mlađe doba Asirije četiri.
