KINESKA GVOZDENA SEKIRICA
-------------------Najstarije kinesko oružje od gvožđa--------------------
1972. godine radnici na izgradnji železničke stanice Šang u kineskoj provinciji Hebei otkrili su veoma vredni primerak antičkog oružja koje je datirano čak na 14. vek p.n.e.! Takvo oružje se može klasifikovati kao manja sekira, sekirica. Ukupna dužina glve sekire iznosila je tek 11 cm, dok je širina bila 9 cm. Spoljnja ivica predmeta je dosta vremenom korodirala pa tako nije bila u najboljem stanju. Preostali deo sečiva koji je bio obložen bakrom debljine 1 cm bolje je očuvan.
Oblik sekirice je sasvim jednostavan. To je praktično praovugaona metalna ploča spomenutih dimenzija, sa dva priljubna krilca, i centralnim prorezom za spajanje sa drškom. Drška, koja je takođe bila od metala (bronze i bakra) nije naravno prolazila kroz ovaj otvor već je sopstvenim prorezom nalegala na zadnji kraj glave, a zatim su delovi spajani klinom koji je prolazio kroz prorez. Oblik sekire pokazuje na to da je ovo kinesko oružje korišćeno za blisku borbu, među oklopljenim ratnicima koji su nosili kožne i bronzane prsnike, gde je gvozdena oštrica obavljala dobru prodobojnu i posečnu funkciju. Ako je to zaista bio predmet iz bojne prakse onda se ne sme isključiti ni mogućnost da je bacana iz ruke, kao druge bacačke sekirice širom sveta.
Nakon temeljnog naučnog ispitivanja zaključeno je da je glava sekire bila izrađena od gvožđa, što je bilo sasvim neočekivano otkriće, s obzirom na dokazanu i proverenu starost predmeta. Raspodela nikla u predmetu dokazala je da je oštrica napravljena od meteorskog gvožđa, odnosno metala koji je sakupljen nakon pada kakvog meteorita na teritoriju stare Kine u tim davnim vekovima. Pored gvožđa otkriveni su i tragovi bronze kao i bakra, i to ponajviše u delu drške koja je u celosti izrađena od ovih materijala. Takođe, u predmetu je otkriven i spomenuti nikl, između 4 i 20 procenata, u zavisnosti od dela oštrice.
Iako je ovo oružje dobijeno od meteorskog gvožđa, ono je ipak veoma važno za sticanje uvida u tehnologiju starih Kineza, jer je nakon ovog otkrića postalo jasno da su kineski metalurzi umeli da tope i izlivaju gvožđe, što znači da su poznavali tehnike visokih peći. Razlog zbog kojeg gvožđe nije bilo češće u ovim ranim vekovima jeste taj što su se bakar i bronza neuporedivo lakše topili i oblikovali, pa su bronzana oružja dominarala u Kini sve do prvih vekova nove ere.
Koja je prava primena ove prastare gvozdene kineske sekirice danas nije sasvim jasno. S obzirom na veoma skromne dimenzije velika je verovatnoća da je to bio tek ukrasni ili ceremonijalni predmet. Stari Kinezi su takva oružja koristili u verskim ritualima, ali i žrtvovanjima životinja i ratnih zarobljenika. Takođe, moguće je da je sekirica nošena kao neka vrsta amajlije.
Pored ovog najstarijeg primerka oružja od gvožđa u Kini poznato je otkriće još nekoliko sekirica od kombinacije materijala- - gvožđa, bronze i bakra. Tako je na primer 1977. godine otkrivena jedna sekira od gvožđa i bakra dužine 9 cm, koja je datirana na Šang period (oko 1000. godine p.n.e.). Nakon ispitivanja materijala utvrđeno je da je glava preovlađujuće od bakra ali da je ivica oštrice izrađena od meteorskog gvožđa koje je kovano.
Prrema pričama koje kruže među istoričarama i 1931. godine u Henanu su otkrivena dva komada sekira od gvožđa koja su datirana na period Zapadne Čou dinastije (oko 800. godine p.n.e.). Ti primerci su međutim danas izgubljeni.
