GVOZDENO DOBA NA DALEKOM ISTOKU

Gvozdeno doba u Kini počinje oko 600. godine p.n.e. i traje relativno kratko, tek nekih par vekova, do 3. veka p.n.e. Razlog za ovakvo kratko trajanje jednog tehnološkog doba razvoja leži u činjenici da je bronza i dalje bila preovlađujući materijal za izradu oružja, i da za razliku od civilizacija u Aziji i Evropi, gvožđe nikada nije u potpunosti zamenilo bronzu, već je korišćeno paralelno za neke nove tipove oružja.

Gvozdeno doba u Kini odgovara periodima istorije ovog naroda koje danas nazivamo Periodom Proleća i Jeseni, kao i Periodom Zaraćenih država. U ovom periodu istorije, teritorija Kine je bila podeljena na brojna manja kraljevstva, koja su se borila za prevlast, pa su bitke i ratovi česta i gotovo konstantna pojava. Tek na kraju Gvozdenog doba Kine kraljevstvo Kin (Qin) preuzima primat nad svim ostalim kineskim državicama, čime počinje klasično, odnosno carsko doba Kine.

Šire posmatrano, pravo gvozdeno doba u istočnoj Azji počinje kada su se masovno pojavili predmeti od livenog gvožđa u dolini Jangcjea pred kraj 6. veka. Tehnike korišćene za izradu gvožđa u staroj Kini odnose se na dvodelne kalupe starije kineske tradicije i jednodelne kalupe novije tradicije iz Zongjuana.

Gvožđe je međutim bilo poznato i vekovima pre ovog perioda “razvijenog gvozdenog doba”. Kinezi su još i pre 1000. godine p.n.e. poznavali taj tvrdi i istrajni materijal iz nekih gvozdenih ruda, ali je proizvodnja gvožđa bila dosta skuplja i komplikovanija od proizvodnje bronze u kojoj su stari Kinezi bili pravi majstori. Zbog toga je bronza oduvek bila preovlađujuća na dalekom istoku, kao materijal za izradu oružja.

Kao i u slučaju Bliskog istoka postoje izolovani dokazi o gvozdenim predmetima čak iz 14. veka p.b.e. Nakon naučnih ispitivanja utvrđeno je da su takvi gvozdeni predmeti pravljeni od meteorskog gvožđa, a ne od topljenog gvožđa iz ruda. Jedno od takvih predmeta jeste sekirica sa sečivom od gvožđa i drškom od bronze koja je iskopana u provinciji Hebei a koja je datirana na 14. vek p.n.e.

Sa kulturama Gvozdenog doba u dolinama glavnih kineskih reka povezana je i gvozdena kultura Tibetanaca, koja je čak opisana u starim tibetanskim knjigama. U to vreme je postojala država na Tibetu koja se zvala Zangzung.

Što se Koreje tiče gvozdeno doba počinje prodorom gvozdenih predmeta iz Kine u 4. veku p.n.e. u vreme trajanja perioda Zaraćenih država. U to doba ni Koreja nije ujedinjena pod jednom krunom već su postojala tzv. Proto-tri kraljevstva Koreje.

Gvozdeni predmeti, poput alatki, oružja i ukrasa pojavili su se u Japanu tokom kasnog Jajoi perioda (od 300. god p.n.e. do 300. god. nove ere). To se desilo preko trgovačkih kontakta japanskih ostrva sa Korejskim poluostrvom i Kinom.

#kina #gvozdeno #civilizacije #azija #koreja #japan