MLAĐI TIPOVI KELTSKIH ŠTITOVA

Podsetimo se da smo već opisali starije tipove keltskih štitova, tzv. okrugli halštatski štit, i prosti pravougaoni štit. Ovde dajemo opis preostalih glavnih tipova štitova među Keltima koji se uglavnom javljaju pred kraju Halštata i u doba Latenske kulture.

Mlađi tipovi keltskih štitova su poznati istoriji od približno 6. veka p.n.e., i to u likovnim predstavama, kao i pomoću šturih materijalnih ostataka, obično u vidu metalnih ojačanja, a u retkim slučajevima i u vidu čitavih očuvanih štitova. Lokalitet La Ten poznat je po sačuvanim ostacima keltskih štitova mlađeg tipa. Pravi uvid u ovakav deo ratne opreme ostvaren je tek iskopavanjima u Danskoj i Irskoj, sa primercima dodatnih keltskih štitova. Zanimljivo je da su takvi štitovi otkriveni čak i u Egiptu, gde su keltski plaćenici dobijali zemlju.

Mlađi tipovi keltskih štitova karakterišu se pre svega svojim izduženim ovalnim ili vrlo sličnim uglastim oblikom, ali i centralnim ispupčenjem-ojačanjem u vidu dužinskog vretena. Kod nekih primeraka centralno vreteno se proteže središnjom polovinom dužine štita, dok kod drugih zauzima čitavu dužinu.

ŠESTOUGAONI ŠTIT - Keltski ratnici pešaci preferirali su dugačke telesne štitove koji su nudili dobru zaštitu čitavog tela, jer za razliku od konjanika nisu imali taj luksuz da brzo pobegnu sa bojišta u slučaju nepovoljnog ishoda. Šestougaoni štitovi su dobro pratili oblik tela ratnika i bili su dužine oko 1 m. Kada se postave na zemlju prelazili su preko struka ratnika. Ovakav štit najčešće je uparivan sa kopljem, gde se koplje držalo desnom rukom i njime su se vršili dvojaki probodni potezi, sa gornje bočne ivice štita i sa donje ivice, u zavisnosti od odbrane neprijatelja.

Podtip ovog štita bio je onaj keltski štit u obliku šestougaonika sa usečenom (srpastom) gornjom i donjom ivicom. Pretpostavlja se da je takav oblik omogućavao bolji pregled na bojištu. Takođe možemo primetiti da postoje i brojni keltski štitovi koji su po obliku spadali negde tačno između šestougaonog i ovalnog, sa jasnom heksagonalnom strukturom ali zaobljenim uglovima.

OVALNI ŠTIT - Možda najčešće prikazivano od keltskog naoružanja u Gvozdenom dobu, u svom opštem obliku sastojalo se od ovalne daske sa dugačkim umbom u obliku vretena. I Rimljani i Grci smatrali su ovalni štit sa vretenom glavnom karakteristikom varvarskih armija sa severa. Ovakav štit međutim nije bio ograničen na Kelte, već pripada jednom opštijoj i široj kulturi Evrope Gvozdenog, Klasičnog doba, pa čak i Srednjeg veka, u koju spadaju pre svih Dačani i Germani.

Kako su glavne komponente ovog štita pravljene od organskih materijala, preživeli arheološki dokazi su veoma šturi. Ovakvi štitovi su poznati istorijski od 6. veka p.n.e.

BRONZANI OVALNI ŠTIT - Najpoznatiji pronađeni primerak ovalnog štita zove se Čertsi (Chertsey) po mestu u Engleskoj gde je pronađen. To je jedini pronađeni evropski štit gvozdenog doba koji je načinjen u potpunosti od bronze. Za razliku od Batersi i Vitam paradnih štitova koji su ustvari tek bronzani limovi, Četrsi primerak načinjen je u potpunosti od bronze, bez drvene podloge. Nađen je u reci Temzi. Oblik ovog štita je ovalni. Načinjen je od devet različitih delova od bronze. Datiran je na period između 400. i 250. godine p.n.e.

#kelti #štit #odbrana #gvozdeno