ORUŽJE DANA 14.03.2015. GODINE - SAVREMENI PILOTSKI ŠLEM
- Nenad Mitrović
- Mar 17, 2015
- 2 min read
Pilotski ili letački šlem, koji se među pilotima naziva i “kupola” ili “lobanja”, je poseban tip sofisticirane vojne opreme, šlema koji nose profesionalni vojni piloti aviona i helikoptera. Osnovne funkcije pilotskog šlema jesu da smanji rizik od povrede glave prilikom fizičkih potresa i udara (u slučaju udesa ili iskakanja padobranom), kao i zaštita od strujanja vazduha koje može biti ekstremno jako na otvorenom prostoru i velikim visinama u slučaju iskakanja iz aviona.
Pored ove osnovne funkcije pilotski šlem mora posedovati i vizir kojim se oči štite od preteranog zračenja sunca, raznih vrsta bombi i svetlosnih (laserskih) zraka. Većina savremenih šlemova takođe poseduje mogućnost da umanji buku, ima ugrađene slušalice i mikrofon.
Danas gotovo da i ne postoji pilotski šlem sa veoma naprednom elektronikom, u koju spada ugrađeni ekran, sa “noćnim vidom” i sistemima za praćenje i upravljanje drugom elektronskom opremom. Najnoviji tipovi šlemova za pilote predstavljaju mala čuda od tehnike jer pomoću njih pilot može pogledom upravljati avionom, treptanjem izdavati komande i ispaljivati oružje.
U veoma bitne karakteristike šlema za letenje spadaju i udobnost, odnosno težina i centar mase, kao i ugodno provetravanje i hlađenje. Takođe, ceni se i odgovarajuća kompatibilnost sa maskama za kiseonik.
U prvim danima avijacije korišćeni su kožni šlemovi preuzeti iz automobilskih trka. Kasnije su dodavani prvi elektronski uređaji, poput slušalica, zatim maske za kiseonik, i pripadajuće naočare za zaštitu očiju i gornjeg dela lica. U Drugom svetskom ratu upotreba maski za kiseonik bila je standard. Kožni šlemovi su zamenjeni kompozitnim materijalim tek u Korejskom ratu 50-ih godina 20. veka. Naočari su tada zamenjene vizorom.
Dodatna elektronska oprema ubacivana je tokom Vijetnamskog rata i kasnije. Pri ovome vidimo da su Amerikanci uglavnom dali najveći doprinos razvoju pilotskih šlemova, mada ne smemo zaboraviti ni razvoj koji su ostvarili Sovjeti, Britanci i Francuzi, a u novije vreme i Kinezi.
Najpoznatiji tipovi pilotskih šlemova kroz istoriju bili su recimo nemački kožni pilotski šlem, britanski šlem sa kapuljačom, zimski tip B šlem, sovjetski šlem za MIG-25, šlem za helikopter Apač, ili NASA šlemovi za letačke misije...
