ŠLEMOVI TRAČKIH RATNIKA
Najbitniji tipovi šlemova u primeni među Tračanima bili su dobro poznati tipovi iz stare Grčke i Skitije. To su: 1. halkidski tip, 2. korintski tip, 3.atički tip i 4. skitski tip šlema. I ovde važi zaključak da su šlemovi među Tračanima opstajali dugo nakon izbacivanja iz primene u Grčkoj usled zastarelosti. Tračanima je trebalo dugo vremena za uvođenje savremenijih tipova šlemova.
TRAKO-BEOTIJSKI ŠLEM - Takođe je uočljiva pojava mnoštva hibridnih tipova šlemova jer su stariji tipovi dopunjivani elementima pomoću zakivaka i vrlo često naknadno i naknadno čekićani i preoblikovani. Jedan od primera hibridnog tračanskog šlema jeste tzv. trako-beotijski model iz Moldavije koji ima kalotu tračkog (frigijskog) šlema i dodatne elemente beotijskog, poput šireg donjeg oboda radi boljeg pogleda za konjanike. Šlemovi su postavljani filcom ili kožom, ili nošeni preko kožnih kapa.
Halkidski tip šlema (sa dve varijante) među Tračanima bio je najčešći u centralnoj i južnoj Trakiji. Pre 350. godine p.n.e. najprimenjivaniji je bila prosta varijanta ovog šlema, sa stilizovanim obrvama. Primerak iz 5. veka p.n.e. ima relativno visoku krunu i izdužene srpaste štitnike za obraze. Ovakvi šlemovi su često bogato dekorisani, što se može videti iz otkrivenih autentičnih primeraka.
HALKIDSKI KRILATI ŠLEM - Pored osnovnog tipa halkikdski šlemovi se među Tračanima javljaju sa jednom tipično tračkom karakteristikom - krilatim dodacima, odnosno metalnim pločicama u vidu pera koja su dodavana na bočnim stranama šlema.
ROGATI KONJANIČKI ŠLEM - Posle 350. godine p.n.e. u primenu ulazi novija varijanta atičkog šlema. Novi tip je imao dve varijante, sa fiksiranim ili pridodatim štitnicima za obraze. Takav šlem je imao i rogove od bronze kao i elemente za prihvat perjanica u grčkom stilu. Primerak ovakvog šlema nađen je na obali Crnog mora. Takvi komplikovaniji šlemovi su verovatno pripadali plemenitoj konjici i tračkim vođama. Ovakav šlem atičkog podtipa, sa rogovima, nazivamo tračkim konjaničkim šlemom.
Nakon makedonskog osvajanja Trakije većina šlemova kopirala je trako-frigijske kape, pa su takvi šlemovi bili poznati kao frigijski ili trački. Takav tip šlema smo već opisali u okviru Frigijske (anadolske) civilizacije Gvozdenog doba. Frigijski šlem se preko Trakije pojavljuje i u staroj Grčkoj od sredine V veka.
Zanimljivo je međutim da, iako je najveći broj ovakvih primeraka nađen u Trakiji u mnogo većem broju nego u drugim delovima sveta, oni ne potiču iz nekog starijeg perioda već iz Helenističke ere (to će po našoj klasifikaciji biti Klasično doba - Makedonska civilizacija). Pravljeni su uglavnom od bronze, ali su neki imali i gvozdene delove. Takvi šlemovi su često imali kreste (centralne, na vrhu šlema), a ponekad i bočne kreste i pridodata pera (kao “krilati šlemovi”), kao i u slučaju halkidskog podtipa.
GLADIJATORSKI TRAČKI ŠLEM - Trako-frigijski tip šlema uticao je i na formiranje oblika šlema koji su nosili gladijatori posebnog tipa Traks-Tračanin u rimskim arenama. Gladijatorski šlem je međutim bio dosta kompleksniji od svog uzora i prilagođen gladijatorskim borbama, a ne borbama na otvorenom terenu.
