KARIJA – LUVIJSKA DRŽAVA U ZAPADNOJ ANADOLIJI
Karija (od luvijskog Karuva – strma zemlja) bila je oblast u zapadnoj Anadoliji, na obali Mediterana. Heti su je zvali Karkija, I protiv nje su se borili jer je ova bila član Asuvskog saveza 1250. godine p.n.e. Geografski je zbog toga trpela uticaj Frigijaca sa istoka I Grka sa mora koji su Karijcima oteli deo obale I obrazovali svoje kolonije. Karijci su svoje strane bili starosedalačko stanovništvo Male Azije, etnički povezano sa Luvijcima, Lelezima - egejskim starosedeocima koji su postali kmetovi-robovi Karijaca, ali I sa Minojcima sa Krita.
Karijci su izgleda pre Minojaca naselili Kikladska ostrva ali su ih grčki narodi kasnije “izgurali” iz Egeja dublje u Anadoliju. Karija je u Bronzano doba činila deo Asuva saveza protiv Heta. Oko 1300. godine p.n.e. Karija je pomagala Arzavi da se bori protiv Heta, ali takođe bezuspešno. U Bitci kod Kadeša Karijci su se borili protiv Egipćana, što znači da su tada bili pod vlašću Hetske carevine.
Homer piše o Karijcima kao saveznicima Trojanaca. Spominje se zlatni oklop karijskog vođe Nastesa, što održava njihovo bogatstvo. Nastesa je ubio Ahil I zaplenio njegovu vrednu ratnu opremu. U Bibliji se spominju tokom vladavine Samuela (oko 1100. godine p.n.e), a u starom Egiptu tokom vladavine Psametiha I, u 7. veku p.n.e. Egipćani su ih upamtili kao plaćenike I pirate. Persijanci su ih nazivali “petlovi” zbog njihovih šlemova sa krestama, pa je I karijski zapovednik u persijskoj vojsci nosio zlatnog peetla na vrhu svog koplja.
Karijci su pored ovoga među Grcima bili poznati kao izvanredni rvači I bokseri, štaviše, najbolji na svetu. Ovo takođe povezuje Karijce sa Minojcima sa Krita, koji su veoma negovali I poštovali tradiciju borilačkih veština bez oružja. Jedan karijski bokser pod imenom Melankomas ostao je upamćen kao redovni pobednik grčkih Olimpijskih igara na kojima su učestvovali I Karijci, I to na takav spektakularan način da ga nijedan drugi takmičar nije mogao udariti niti jednom!
Karija se istorijski kratko izdigla kao kraljevstvo nakon pada Heta, u 11. veku p.n.e. obala Karije bila je deo Dorskog heksapolisa (šestogradja) kada su Dorani stigli nakon Trojanskog rata, I okupirali bivša mikenska naselja Knidos I Halikarnos (današnji Bodrum). Upravo je tu rođen čuveni antički grčki istoričar Herodot, u 5. veku p.n.e.
Širenje jednog drugog obalskog maloazijskog kraljevstva u susedstvu, Lidije pod Krezom od 560-540 godine p.n.e., dovelo je do gašenja nezavisnosti Karije I njenog uključenja u Lidijsku državu pre zajedničkog pada šireg regiona pod Persijski uticaj. Karija je tako postala deo persijske satrapije, sa glavnim gradom Halikarnasom. Karija je učestvovala u Jonskoj pobuni protiv Persijanaca u 5. Veku p.n.e. ali je surovo kažnjena od carske vojske Persije, I tu se otprilike završava istorija Karije.
