ORUŽJE DANA 26.12.2014. GODINE – LONAC ŠLEM, EVROPSKI ŠLEM IZ DOBA KASNE RENESANSE
Ovaj tip šlema imao je razne nazive, u zavisnosti od zemlje i vremenskog perioda o kojem govorimo, gde su najčešći nazivi bili: lonac-šlem, jastog-šlem, zišag, kapelen, konjanički lonac, arkubezerski lonac. To je bio tip šlem koji je korišćen u Evropi u 16. I 17. Veku, gde se razvio kao usavršeni tip Otomanskog bojnog šlema. Naročito je bio popularan među konjanicima i oficirima. Na kraju je izbačen iz primene pred kraj 17. Veka ali su ga pripadnici austrijske teške konjice zadržali u nekim vojnim kampanjama čak i tokom 1780-ih godina.
Lonac-šlem je imao orijentalno poreklo, jer je nastao od otomanskog čičak-šlema iz 16. Veka. Čičak je bio vrlo sličan ovome, imao je izbačeni prednji obod – „kačket“, pokretnu šipkicu za zaštitu nosa, štitnike za obraze i vrat. Jedina razlika u stvari je bila u tome što su turski šlemovi imali kupasti vršak, a evropski zaobljeni. Lonac-šlem je najviše korišćen tokom Tridesetogodišnjeg rata kada je postao poznat kao zišak, germanski oblik reči čičak.
Evropski lonac-šlem imao okruglu kalotu. Kalote engleskih šlemova su obično bile iz dva dela, dok su francuski i nemački pravljeni od jednog komada metala. Štitnici za obraze su kačeni na šlem pomoću kožnih vezica ili zakivaka. Pored prednjeg izbačenog oboda šlem je bio karakterističan po laminiranoj zaštiti za vrat sastavljenoj od nekoliko metalnih pločica, koji je ličio na rep jastoga, odakle potiče i jedan od naziva za ovaj šlem. Arkubezeri su bili najčešći tip konjice u Zapadnoj Evropi 17. Veka pa je ovakav šlem bio njihova oprema po izboru. Jedan nosni štitnik bio je karakteristika francuskih i nemačkih šlemova, dok je varijanta sa tri šipke i pokretnim nazalom bila češća na Britanskim ostrvima.
Naročito poznati po svojim „loncima“ bili su poljski husari, pripadnici poluteške konjice, koji su na svoje šlemove dodavali veoma fino urađena krila od probušenih metalnih pločica.
