ASIRSKI LUK—UGAONI KOMPOZITNI TIP LUKA
Nije tačno poznato gde se prvi put pojavila tehnika spajanja različitih materijala (drveta, životinjskih žila i rogova, odnosno kosti) u izradi lukova za izbacivanje strela. Arheološki dokazi ukazuju na to da je ova tehnologija imala više od jednog korena i da se javila u većem broju kultura starog sveta simultano, i to još tokom III milenijuma p.n.e. Konkretno, dokazi o kompozitnim lukovima postoje u oblasti Mesopotamije (Sumer), ali i Anadolije (Heti), kao i među nomadskim kulturama stepa centralne i severne Azije (Skiti).
Kako je Asirija najveći deo istorije Bliskog istoka bila najveća sila i centar kulture i tehnologije, ugaoni kompozitni luk nazvan je asirskim. On je igrao istaknutu ulogu u vojskama asirskih osvajača.
Jedan od najstarijih tipova kompozitnih lukova jeste azijski ugaoni luk koji se prvi put pojavio na Bliskom istoku oko 2600. godine p.n.e. Takav tip luka obrazuje trougao sa veoma tupim uglom na mestu gde se on drži jednom rukom (hvat). Kada se u potpunosti zategne međutim, ovaj ugao se skoro sasvim gubi i luk zadobija karakteristični polukružni oblik, baš kao i kod običnog zakrivljenog luka.
Ugaoni kompozitni luk je uglavnom pravljen od drvenog jezgra debljine oko 1,5 cm. U te svrhe najčešće je korišćena jasenovina koja se pokazala kao superiorna. Na spoljašnju stranu ovog jezgra zatim se lepio sloj od životinjskih žila koje se dobro sabijaju ali slabo skupljaju, a sa unutrašnje strane sloj rožnatog materijala koji se mnogo lakše širi nego što se sabija.
NAJSTARIJI PRIMERCI UGAONOG KOMPOZITNOG LUKA
Likovni prikazi ovog tipa luka mogu se naći na mesopotamskim pečatima, na zidovima egipatskih grobnica, i na spomenicima asirske kulture. Grafičke predstave iz Egipta ukazuju na to da je ovo oružje korišćeno gotovo punih 2000 godina, i da je bilo proizvod specijalizovanog zanatstva čije su usluge mogli da plate samo članovi vladajuće elite. Dakle, ugaoni kompozitni luk bio je daleko kvalitetniji od običnih lukova a samim tim i znatno vredniji i ređi.
Autentični primerci azijskog ugaonog luka pronađeni su u grobnicama prvih egipatskih faraona. U grobu Tutankamkona na primer pronađeno je 32 ugaona luka, sa sve strelama i tobolcima. Kod ovakvih lukova hvat se ne savija dok udovi luka trpe podjednako opterećenje celom svojom dužinom. Kod takvog luka struna se veoma duboko zateže, preko jednog metra, čime se dobija velika snaga izbačenog projektila.
Eksperimenti sa savremenim rekonstrukcijama ugaonog kompozitnog luka pokazuju da je ovo bilo veoma moćno i precizno oružje. Takav luk nosili su i pešaci i konjanici. Pored toga, njegove “male” dimenzije činile su ga idealnim oružjem za strelce na dvokolicama.
