KANAANCI U GVOZDENOM DOBU - NEPRIJATELJI HEBREJA
U Bibliji postoji Knjiga o Jošui, I to je u stvari pripovest o vojnom osvajanju Kanaana. Hebreji međutim nisu zauzeli novu zemlju samo putem osvajanja, već I mirnom asimilacijom, kao I pripajanjem onih plemena I naroda koji su bili voljni da prihvate novu veru koju su Hebreji stvarali. Baš kao što su I kasnije razvijeni Rim I Vizantija pali od navalom varvarskih hordi, tako su kulturno razvijeni kanaanski gradovi pali od navalom habiru plemena iz južne pustinje. Izraelci su bili vojno inferiorni u smislu naoružanja I organizacije vojske, ali daleko od toga da su bili bez ikakve vojne tradicije, iskustva I znanja. Već smo spomenuli da su hebrejske vojske bile formirane u okviru habiru plaćeničkih odreda Egipta, a zatim I očvrsnute u sukobu sa pustinjskim plemenima Arabije. Kanaanski gradovi, I pored svoje duge vojne tradicije nisu bili naročito snažni jer se nisu oslanjali na široke mase potčinjenog seljaštva.
Kanaanski gradovi-države južne Palestine bile su feudalne države sa elitnom vojskom dvokoličara I lakom pešadijom seljaka, koje su se oslanjale na tradiciju Hiksosa, nastale nekoliko vekova pre dolaska Hebreja. Egipat je međutim nakon isterivanja Hiksosa iz doline Nila zavladao I kanaanskim gradovima koji su mu plaćali danak, u periodu od 1550. do 1235. godine p.n.e. Egipat nije dozvoljavao održavanje bilo kakve jače vojske u regionu, pa tako Kanaanci u trenutku dolaska Hebreja nisu raspolagali nekim jačim vojnim kapacitetima, što je važilo za gradove Jenoam, Aškelon, Gezer, Gibeon, Jerihon, Betel itd. Egipat je ustvari podsticao lokalne sukobe među kanaanskim vladarima, oslabljujući ih tako dodatno.
Velika rascepkanost I podeljenost kanaanske zemlje na brojne međusobno zaraćene feudalne državice olakšavala je posao Jošui I njegovoj vojsci u postepenom osvajanju jednog po jednog grada. Kako je snaga nekog kanaanskog grada zbog feudalnog karaktera države neposredno zavisila od površine koju kontroliše (zemlje koja se delila feudalnim posednicima – elitnim dvokoličarima) to je značilo da nijedan kanaanski grad nije mogao da računa na veliku vojsku feudalaca pod zakletvom. Egipatski izvori navode da su kanaanske snage smatrane jačim ako su posedovale 50 dvokolica.
Kanaanci nisu posedovali političko jedinstvo da obrazuju ujedinjeni vojni front protiv zavojevača. Niko nije pokušao da spreči Hebreje da pređu reku Jordan, što je bila odlučujuća strateška greška, jer su Hebreji upravo tu mogli biti u potpunosti zaustavljeni. Čak I kada su namere Hebreja (vojno osvajanje) bile jasne nakon napada na Jerihon, nijedan drugi kanaanski grad nije pritekao u pomoć. Kanaanski gradovi pružali su otpor zajedno samo u dva navrata – jednom kada se pet ujedinjenih gradova juga ujedinilo prilikom napada Jošue na Gibeon, I još jednom kada je Jabin, vladar Hazora sakupio savez da spreči napredovanje Jošue na sever.
Što se tiče oružja Kanaanaca, njihova vojna tehnologija zasnivala se na tradicija Hiksa I Mitanaca, koji su vekovima ranije doneli nova oružja u Kanaan koja su izvršila revoluciju u ratovanju u ovom delu sveta. Od Hiksa su Kanaanci preuzeli dvokolice I konje kao oružje rata. Kompozitni luk, navlačna sekira I srpasti mač odavno su bili poznati. Tokom vremena evidentan je I razvoj dugačkih bodeža I mačeva pod uticajem Pomorskog naroda sa Egeja. Ljuskasti oklop pojavio se u isto vreme kada I ratne dvokolice, I to je sve bila oprema elitnih ratnika. Kasnije su Kanaanski ratnici prihvatili I različite tipove telesnih prsnika, od kože ili metala.
Kanaanska pešadija se nazivala hupšu I obuhvatala je profesionalnu plaćeničku vojsku (često iz redova stranaca, poput Filistinaca) kao I masovniju vojsku regruta (kefet), lake pešake naoružane lukovima I kopljima. Plaćenici su nosili bojne prsnike, šlemove, mačeve I štitove, a verovatno I navlačne sekire. Sve do dolaska Filistinaca Kanaanci su koristili hetski usečeni štit da bi kasnije prihvatili egejski tip okruglog štita.
