HEBREJI – (NAJSTARIJA) ISTORIJA NARODA DO NASELJAVANJA U KANAANU (BRONZANO DOBA)
Hebreji (Jevreji, Izrailjci, Judejci) su bili semitski narod, ustvari skupina srodnih plemena iz Mesopotamije i starog Bliskog istoka, koji su naseljavali deo Kanaana tokom perioda plemenskog I monarhijskog uređenja (od 15. do 6. veka p.n.e.). Nakon pada Izraela veliki deo Hebreja raseljen je u druge delove Azije. Najpoznatije kraljevine Hebreja bile su Izrael I Judeja, narodi Jevreji (sastavljeni od plemena Benjamina, Levita, Simeona itd) I Samarićani, a zemlje Judeja, Galileja, Samarija. Po hebrejskim legendama njihov narod sastojao se u najstarije vreme od dvanaest plemena.
Sa Hebrejima je povezan nomadski narod Habiru koje spominju egipatski izvori I za njih se kaže da su poticali iz istočnih sirsko-mesopotamskih stepa, ili iz siromašnijih slojeva mesopotamskih urbanih centara koji su sreću potražili u Kanaanu. Hebreji su zaista I po sopstvenim legendama bili nomadski I kulturno zaostali narod na početku svoje istorije, koji nije imao stalno mesto boravka, niti uređenu državu, pa tako ni vojsku.
Istorija Hebreja može se grubo podeliti na:
Istorija u Bronzanom dobu
Doba Patrijarha (Očeva) u starijem I srednjem bronzanom dobu, 2000. - 1550. godine p.n.e.
Doba ropstva u Egiptu, u mlađem bronzanom dobu, 1400-1200. godine p.n.e.
Egzodus, odnosno bekstvo Hebreja iz Egipta pod vođstvom Mojsija, I sukobi sa pustinjskim plemenima, od 1200-1100. godine p.n.e.
Istorija u Gvozdenom dobu
Naseljavanje u Kanaanu I borba sa domorodačkim semitskim plemenima, Kanaancima, u starijem gvozdenom dobu
Ratovi sa Filistincima, starije gvozdeno doba
Formiranje država Izraela (Omri, Samarija) I Judeje
Zlatno doba Hebreja – Saul, David, Solomon
Pad Izraela I Judeje pod Asirsku vlast
Hasmonejsko kraljevstvo
Istorija Hebreja počinje sa njihovim mitskim predacima, Patrijarsima ili Očevima. Najznačajniji od njih bio je Jakov, praunuk Abrahama, mitskog Hebreja koji se iselio iz sumerskog grada Ura. Jakovljevih dvanaest sinova – Ruven, Simeon, Levi, Dan, Naftali, Gad, Ašer, Isahar, Zebulun, Josif I Benjamin – postal su začetnici dvanaest hebrejskih plemena. Patrijarsi su sa svom svojom imovinom, porodicom I stadima lutali u to doba (Mlađe bronzano doba) pustinjama južne Sirije I Mesopotamije. Siromašna zemlja I glad ih je naterala međutim da se spuste do teritorije Egipta, gde su prihvatili svojevrsno ropstvo u zamenu za sigurnost I hranu.
Biblija kaže da je tada bilo tek par stotina Hebreja ali da se njihov broj naglo povećao I dostigao čitavih pola miliona za desetak generacija. Egipatski faraon se uplašio da se ovo pleme neće udružiti sa drugim neprijatelja Egipta pa je naredio da se pobiju sva muška hebrejska deca. Ovaj pokolj preživeo je Mojsije, dete iz plemena Levita, koji je kasnije postao vođa svog naroda I izveo ga iz egipatskog ropstva.
Tako je došlo do čuvenog Egzodusa, masovnog bekstva Hebreja iz Egipta, potpomognutih božanskim čudima, poput otvaranja Crvenog mora. U Bibliji se spominje da je egipatski faraon poslao vojsku na Hebreje, sa sve bojnim dvokolicama, ali das u Hebreji uspeli da umaknu na severoistok, prema Sinaju I Kanaanu. Kanaan su Hebreji prepoznali kao svoju obećanu zemlju I tamo su otpočeli grčevitu borbu za opstanak I naseljavanje.
Hebreji su se pri naseljavanju u Kanaan u velikoj meri mešali sa tamošnjim domorodačkim stanovništvom pa su Izrailjci, iz kojih su kasnije nastali Jevreji I Samarićani ustvari proizvod etničkog mešanja sličnih a verovatno I srodnih semitskih sirsko-mesopotamskih plemena. Naziv Izrailj se sa svoje strane prvi put spominje 1209. godine p.n.e. pri kraju Bronzanog doba, na egipatskoj pobedničkoj steli faraona Mernepteha. Tu se kaže da je Kanaan naseljen velikim zlom, između ostalog I Izrailjcima. Odatle vidimo da su stari Egipćani smatrali Hebreje svojim neprijateljima, baš kao I ostale narode Bliskog istoka I Male Azije.
