ORUŽJE DANA 16.05.2014. GODINE – SPATA, RIMSKI MAČ
Spata je bio tip pravostranog i dugog mača, dužine od 0,75 do 1 metra. Korišćen je tokom cele prve polovine I milenijuma nove ere u Evropi, na teritoriji Rimskog carstva ali i šire, sve do 600. godine. Kasniji mačevi, poput vikinških, vrlo su jasni naslednici rimske spate.
Spata je korišćena kako u ratu tako i u borbama gladijatora. Pretpostavlja se da su koreni ovog mača germanski i da se prvi put pojavljuje u Rimskom carstvu u I veku nove ere kao oružje germanskih pomoćnih trupa koje su štitile severne i severozapadne granice carstva od drugih varvara. Vremenom postaje standardno oružje teško oklopljenih rimskih pešaka, gurajući gladijus u status „lakšeg“ oružja.
Desilo se da je spata zamenila gladijus među ratnicima u prvim redovima borbe tačno u onim vekovima kada borbe više nisu toliko čvrste i uređene kao ranije. To nije slučajnost, jer vojnici tog doba, među njima i rimski, tada dobijaju veći prostor da zamahuju i posecaju neprijatelje, pa je spata, kao dugačak mač, imala očigledne prednosti u odnosu na gladijus – praktično duži bodež za probadanje.
Konjanici rimske vojske su takođe nosili spatu, i to verziju sa delimično zatupljenim vrhom, kako mač ne bi proboo nogu jahača niti slabine konja tokom pada ili žustrijeg jahanja.
