DIPILONSKI ŠTIT, OPŠTI OPIS I FUNKCIJA - GRČKO MRAČNO DOBA
Dipilonski (“dvodelni”) štit je masivni veliki štit za zaštitu celog tela, u obliku usečene elipse, sa dva karakteristična useka na bokovima. Često se navodi kao prelazni oblik između mikenskog štita-osmice i Beotskog štita koji je korišćen u klasično doba Grčke. Dipilonski štit međutim nije bio ni prelazan ni privremeni tip u primeni, jer je bio poznat već od kraja Mikenske ere. Na taj način njegova primena počinje paralelno sa drugim tipovima starogrčkih ili egejskih štitova poput spomenutog štita-osmice ili Sakoškog štita.
Iz razloga koji nam danas nisu poznati, čini se da je upravo dipilonski tip štita onaj jedini koji je zadržan u primeni i u narednom milenijumu, I to sve do 8. veka p.n.e. kada je konačno napušten I zamenjen manjim beotskim tipom štita. Beotski štit je nesumnjivo razvijen iz dipilonskog ali njegova veličina ukazivala je ipak na drugačiju namenu (za konjicu). O beotskom štitu govorićemo na stranicama o klasičnoj Grčkoj.
Kao što se desilo I kod drugih aspekta kulture iz Mračnog perioda Grčke, dipilonski štit ostaje delimična misterija istorije. Sa jedne strane ne postoje nikakvi arheološki dokazi da je on postojao. Sa druge, obilni prikazi na vazama potiču iz geometrijskog perioda kada je dolazilo do znatnog uprošćavanja detalja I preuveličavanja nekih elemenata vaznog slikarstva. Ipak, istoričari su danas sasvim sigurni da je dipilonski štit bio veoma bitna, gotovo nezamenjiva stavka u naoružanju bilo kog ratnika Mračnog doba Grčke, baš kao što je to bio hoplon u ratovanju kopljanika-hoplita (nazvanih tako upravo po štitu) nešto kasnijeg perioda u razvoju grčkih država I vojske.
Zakrivljeni oblik I dimenzija štita omogućavale su zaštitu čitavog tela ratnika, uključujući I bedra uprkos bočnim usecima. Jedino su vrh glave I stopala ostajala relativno nezaštićena ali ako uzmemo u obzir da se ratnici uglavnom bore blago pogureni, čini se da su dimenzije štita sasvim odgovarajuće da zaštite čitavo telo.
Eksperimenti sa replikama dipilonskog štita pokazali su da je hodanje sa štitom veoma lagano kada se on nosi bočno. Tokom borbe međutim on se morao držati pravo ispred tela, a često I trčati sa njim u tom položaju. Zaključeno je da je najlakši način trčanja onaj kada se leva noga priljubi uz donju ivicu štita čime se eliminišu vibracije i udarci tela o štit.
