MAKEDONSKI HIPASPISTI
Hipaspist je bio naziv za vojnike u službi makedonske države i vladara čije ime bukvalno znači “onaj koji nosi štit” odnosno štitonoša (od grčke reči aspis za štit). U doba Herodota (V vek p.n.e.) međutim ovaj naziv je označavao vojnika višeg statusa odnosno čina, ono što bi danas nazvali oficirima. Dakle to su bili pripadnici odreda makedonske pešadije, ali sa kvalitetnijom opremom i boljim naoružanjem od običnih pešaka. Pored toga hipaspisti su često bili plemenitog roda pa su ih tokom vojnih marševa pratili verni skeuforosi, odnosno nosači prtljaga, koji su imali status robova.
Hipaspisti su bili opremljeni veoma nalik teških hoplitima iz južnijih grčkih gradova-država. U boj su nosili okrugli grčki štit tipa aspis, zatim oklop za telo u vidu spolasa ili linotoraksa, teški pešadijski šlem, štitnike za noge, klasično grčko koplje dori, i neko pomoćno sečivo kao što su to bili ksifos ili kopis. U doba Filipa Makedonskog bilo je oko 3.000 hipaspista koji su regrutovani širom pokorenih zemalja, a ne samo iz plemstva Makedonije, dok ih je u periodu rata Rima sa Makedonijom bilo oko 5.000.
Prilikom formiranja bojnog poretka hipaspisti su postavljani bočno, levo i desno od centralnih makedonskih falangita (naoružanih dugih kopljima tipa sarisa) tako da lako oklopljenim kopljanicima štite bokove. Zauzvrat, njihove bokove štitili su skroz spolja postavljeni odredi lakih pešaka ili konjice.
Zadatak hipaspista bio je da čuvaju slabo pokretne i lakše oklopljene centralne falangite. Na taj način bi se centralni kopljanici nesmetano kretali napred sa svojim gustim redovima dugih koplja, sve dok ne bi naterali protivnika u tesnac, gde bi ih dokrajčivali pripadnici konjice.
Hipaspisti su birani u redove ove elitne vojne jedinice na osnovu svoje fizičke spreme, snage i hrabrosti. Tri hiljade hipaspista pratilo je Aleksandra kada je prešao Helespont i zakoračio na tlo Azije da bi usledio neverovatan niz vojnih pobeda i osvajanja udaljenih zemalja. Hipaspisti su bili naročito korisni i efikasni prilikom opsada, bliske borbe sa protivnicima i u svim nepredvidivim vojnim aktivnostima u kojima je bila potrebna snaga i izdržljivost, kao što su zasede, prepadi ili proboji neprijateljskih redova. Antički pisci su u većem broju primera naglašavali njihovu brzinu i pokretljivost na bojištu, čak i na teškom terenu, uprkos masivnoj opremi koju su nosili.
U periodu posle Aleksandra Velikog hipaspisti su i dalje postojali ali sa različitim ulogama i pod različitim nazivima. Samo ime hipaspist ostalo je da služi u kraljevinama Seleukida, Ptolomeja i Antigonida za pripadnike carske straže, kao i za vojne zapovednike i službenike.
